szałwia lepka

Fot. Joanna Szkuat

Nazwa polska: szałwia lepka

Nazwa łacińska: Salvia glutinosa L.

Rodzina: Lamiaceae – jasnotowate

 

Status i ochrona prawna: 

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: EN

Ochrona prawna: nie

Rys. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Wieloletnia roślina zielna, osiągająca wysokość 40-80 cm. Posiada wzniesioną, czworokątną, rozgałęzioną łodygę, w dole najczęściej nagą, w górnej części lepką i gruczołowato owłosioną. Liście nakrzyżległe trójkątnie jajowate, zaostrzone, w nasadzie sercowato-oszczepowate, brzegiem nieregularnie ząbkowane, puszysto owłosione. Dolne liście duże długości 8-16 cm i ogonkach 6-12 cm. Ku górze malejące, aż do siedzących. Kwiaty zebrane po kilka w liczne oddalone od siebie nibyokółki tworzą luźny kwiatostan. Kielich dwuwargowy, lepko owłosiony. Korona żółta z czerwonawą dolną wargą. Owocem jest rozłupnia, rozpadająca się na cztery rozłupki. Kwitnie lipiec – wrzesień.

 

Siedlisko

Rośnie na glebach świeżych i wilgotnych o odczynie obojętnym i zasadowym,  w żyznych lasach liściastych, głownie w buczynach i łęgach. Najczęściej spotykana w cienistych lasach w pobliżu cieków, przy wilgotnych skrajach dróg, w wyższych partiach gór głównie w zbiorowiskach ziołoroślowych.  Jest gatunkiem wyróżniającym buczyny karpackiej Dentario glandulosae-Fagetum i ciepłolubnej nawapiennej buczyny pienińskiej Carici albae-Fagetum.

 

Rozmieszczenie geograficzne 

Gatunek środkowoeuropejski, występuje w Europie od Półwyspu Iberyjskiego po Kaukaz i Ural, zawleczony do Ameryki Północnej.

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

Gatunek w Polsce osiąga północną granicę zasięgu, występuje głównie w Karpatach oraz na Roztoczu, sporadycznie spotykana w Sudetach i na Dolnym Śląsku oraz w dolinie Wisły i Pilicy. Na Lubelszczyźnie występuje  przede wszystkim na Roztoczu oraz na pojedynczych stanowiskach w obrębie Wyżyny Lubelskiej.

 

Liczebność populacji 

Przepraszamy, trwa aktualizacja informacji.

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Szałwia lepka jest gatunkiem górskim, występującym na Lubelszczyźnie na granicy zasięgu. Zagrożeniem dla jej populacji są zmiany w jej siedliskach.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

Źródła informacji

Dane publikowane:

Leokadia Witkowska-Żuk. 2008, 2012, Atlas roślinności lasów. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.