wiśnia karłowata

 

                                                   

Nazwa polska: wiśnia karłowata

Nazwa łacińska: Cerasus fruticosa PALL., syn. Prunus fruticosa PALL

Rodzina:  Rosaceae – różowate

 

Status i ochrona prawna:

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: NT

Kategoria zagrożenia w Polsce: VU

Ochrona prawna: ochrona częściowa

Rys. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Krzew 0,3 – 1 (2) m wysoki z licznymi odrostami korzeniowymi. Gałązki sztywne, młode popielato-czerwonawe, starsze ciemnowiśniowe. Liście na krótkich, do 1 cm długości, ogonkach, ciemnozielone, z wierzchu błyszczące, spodem jaśniejsze, odwrotnie jajowate lub eliptyczne, na krótkopędach 1-3 cm długie, na szycie szczycie zaokrąglone i tępo zakończone,na długopędach do 5 cm długości, na szczycie zaostrzone.Brzegi blaszki liściowej ząbkowane lub ostro piłkowane z krótkimi chrząstkowatymi wyrostkami. Kwiaty białe, rozwijające się w kwietniu i maju,zebrane po 2-3 w baldaszkowate kwiatostany. Owoc do 1 cm średnicy zazwyczaj zaostrzony, czerwony lub ciemnoczerwony. Pestka elipsoidalna zwężona na obu końcach.

Siedlisko

Wiśnia karłowata rośnie na słonecznych zboczach, w murawach kserotermicznych i na ich okrajkach, na glebach zasobnych w węglan wapnia.  Niekiedy tworzy zwarte zarośla opisywane jako odrębny zespół roślinny Prunetum fruticosae.

 

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek eurosyberyjski.

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

W Polsce występuje na Wyżynach Małopolskiej, Lubelskiej i Wołyńskiej oraz nad dolną Wisłą. Na Lubelszczyźnie występuje, jak wspomniano wyżej na Wyżynie Lubelskiej z Roztoczem, Wyżynie Wołyńskiej oraz na Polesiu Wołyńskim.

 

Liczebność populacji

Wielkość populacji wiśni karłowatej jest bardzo zróżnicowana. Miejscami tworzy ona zwarte zarośla zajmujące kilka- kilkanaście metrów kwadratowych. Niekiedy na stanowisku rośnie zaledwie kilka- kilkanaście osobników.

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Zagrożeniem dla wiśni karłowatej jest przede wszystkim zanik jej siedlisk, zarastanie muraw kserotermicznych i ciepłych okrajków. Ponad to wiśnia karłowata często tworzy mieszańce z innymi wiśniami, przez co, na poszczególnych stanowiskach, jest co raz mniej osobników właściwego gatunku, a co raz więcej osobników mieszańcowych. Typowe osobniki mają na krótkopędach, na starszych gałązkach, drobne, do 3 cm długie, na szczycie zaokrąglone liście. Na młodszych gałązkach, na długopędach, liście mogą być nieco większe i na szczycie zaostrzone.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

Źródła informacji

Dane publikowane:

Zając M., Zając A. 2009. Elementy geograficzne rodzimej flory Polski – The geographical elements of native flora of Poland. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ

Wójcicki, Jan J. 2014. Cerasus fruticosa Pallas Wiśnia karłowata (wisienka stepowa)

w: Kaźmierczak R., Zarzycki K., Mirek Z. (red.) Polska Czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, IOP PAN Kraków, s. 274-276.