Nazwa polska: zapłonka brunatna
Nazwa łacińska: Nonea pulla (L.) DC.
Rodzina: Boraginaceae – ogórecznikowate, szorstkolistne
Status i ochrona prawna:
Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: NT
 |
Morfologia i biologia Szaro owłosiona roślina wieloletnia (hemikryptofit), dorastająca 25-50 cm wysokości, o łodydze obłej, w górnej części rozgałęzionej, gęsto ulistnionej. Liście ułożone skrętoległe, lancetowate, całobrzegie, dolne zwężone w ogonek, środkowe i górne siedzące, obejmujące łodygę. Kwiaty zebrane w ulistnione skrętki, początkowo gęste, w czasie kwitnienia rozluźniające się. Kielich dzwonkowaty, w czasie owocowania powiększony i rozdęty. Korona czarno-purpurowa, lejkowata, 1-1,4 cm długa, ok. 1,5-2 razy dłuższa od kielicha, rurka biała długości kielicha, rąbek równy długości rurki, 6-8 mm średnicy. Rozłupki okrągławe, siateczkowato marszczone, czarne lub ciemnoszare. |
|
Siedlisko Zapłonka brunatna rośnie w murawach kserotermicznych, w miejscach ciepłych i nasłonecznionych często na przydrożach, odłogach i w miejscach ruderalnych zasobnych w węglan wapnia.
Rozmieszczenie geograficzne Gatunek eurosyberyjski. Naturalnie występuje od Niemiec po Środkową Syberię, zawleczony do Francji, Włoch, Skandynawii oraz do Wschodniej Syberii.
Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie W Polsce zapłonka rośnie przede wszystkim w pasie Wyżyn Polskich. Na Lubelszczyźnie występuje na rozproszonych stanowiskach na Wyżynach Lubelskiej i Wołyńskiej oraz na Polesiu Wołyńskim.
Liczebność populacji Zapłonka najczęściej występuje w mało licznych populacjach, po kilka lub kilkanaście osobników. Brak jednak dokładnych danych zasobności populacji na terenie całego województwa.
Zagrożenia i wskazania ochronne Zagrożeniem dla zapłonki brunatnej jest zanik jej siedlisk, zarastanie muraw kserotermicznych, niekiedy zarastanie nieużytków przez gatunki inwazyjne zwłaszcza przez nawłoć. |
 |
Źródła informacji
Informacja ustna od:
Joanna Szkuat
Dane publikowane:
Zając M., Zając A. 2009. ElementygeograficznerodzimejfloryPolski – The geographical elements of native flora of Poland. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ
Govaerts R (ed.). 2024. WCVP: World Checklist of Vascular Plants. Facilitated by the Royal Botanic Gardens, Kew. [WWW document] URL http://sftp.kew.org/pub/data-repositories/WCVP/ [accessed 21 May 2024].
