krowiziół zbożowy

Nazwa polska: krowiziół zbożowy

Nazwa łacińska: Vaccaria hispanica (MILL.) RAUSCHERT

Rodzina: Caryophyllaceae  – goździkowate

 

Status i ochrona prawna: 

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: RE

Kategoria zagrożenia w Polsce: RE

Ochrona prawna: nie

 

Morfologia i biologia

Roślina jednoroczna osiągająca 39-60 cm wysokości. Łodyga w środku pusta, w górze widlasto rozgałęziona. Liście całobrzegie, jajowatolancetowate, o nasadzie zaokrąglonej lub sercowatej, naprzeciwległe, zrośnięte nasadami, niebieskozielone. Blaszka osiąga do 10 cm długości i 4 cm szerokości. Kwiaty na długich szypułkach, zebrane w mocno rozgałęzioną wierzchotkę. Kielich zrosłodziałkowy, pięciogroniasty, u dołu rozdęty, białawozielony, osiąga od 10 do 17 mm długości. Płatki różowopurpurowe, długości 16-20 mm. Owocem są liczne, błyszczące torebki. Nasiona czarne, kuliste, drobno brodawkowane o średnicy ok 2 mm. Kwitnie w czerwcu i lipcu.

Siedlisko

Krowiziół zbożowy jest ciepłolubnym gatunkiem kalcytofilnym. Był chwastem w uprawach zbóż, rósł także na miedzach, przydrożach i nasypach, także w ubogich murawach, na nasypach kolejowych. Jest gatunkiem charakterystycznym zbiorowisk upraw zbożowych na glebach wapiennych ze związku Cacalidion lappulae.

 

Rozmieszczenie geograficzne 

Gatunek pochodzący z Azji, rozprzestrzenił się Europie. Obecnie coraz rzadszy. Zawleczony do Ameryki Północnej.

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

W Polsce gatunek najprawdopodobniej wymarły. Występował na terenie całego kraju w sposób rozproszony. Dwa skupiska stanowisk notowane były na Dolnym Śląsku i Wyżynie Lubelskiej. Ostatnie obserwacje pochodzą z okolic Chełma, gdzie pojawiał się efemerycznie jeszcze po 2000 r.

 

Liczebność populacji 

Gatunek uznany za wymarły na terenie woj. lubelskiego.

 

Przyczyny wyginięcia

Przyczyna wyginięcia było wprowadzenie nowoczesnych metod agrotechnicznych takich jak: skuteczne oczyszczanie materiału siewnego, chemiczne zwalczanie chwastów czy wczesne zaorywanie ściernisk.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

 

Źródła informacji

Informacja ustna od:

 

Dane publikowane:

Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. (red.) Polska Czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, IOP PAN Kraków