turzyca piaskowa

 Nazwa polska: turzyca piaskowa 

Nazwa łacińska: Carex arenaria L.

Rodzina: Cyperaceae – ciborowate, turzycowate 

 

Status i ochrona prawna:

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: EN

Ochrona prawna: ochrona częściowa

Rys. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Roślina z charakterystycznymi długimi kłączami, z których w regularnych odległościach wyrastają nowe pędy. Łodygi do 45 cm wysokie, trójkanciaste, góra szorstkie, dołem okryte bezlistnymi ciemnobrązowymi pochwami. Liście długości łodygi, żywo zielone, płaskie lub pofałdowane, do 3 mm szerokie. Kwiatostan złożony z licznych (do 16) kłosków, z których górne zawierają tylko kwiaty męskie, środkowe u podstawy kwiaty męskie na szczycie żeńskie, dolne kłoski przeważnie tylko z kwiatami żeńskimi. Podsadki dolnych kłosków liściowate, dłuższe od nich. Przysadki lancetowate, na wierzchołku szydlasto wydłużone, czerwonobrązowe, na brzegach przeźroczyste, na grzbiecie zielone, długości pęcherzyków. Pęcherzyki jajowate, żółtobrązowe, płasko wypukłe, błyszczące z kilkoma nerwami, od połowy długości obustronnie oskrzydlone szorstkimi skrzydełkami.

Siedlisko

Turzyca piaskowa rośnie na siedliskach piaszczystych, głownie na wydmach, w borach sosnowych i na wrzosowiskach. Jest roślina pionierską przyczyniającą się do utrwalania wydm. Jest gatunkiem charakterystycznym muraw napiaskowych ze związku Koelerion albescentis i zespołu Carici-Empetretum, zaliczanego do klasy Nardo –Callunetea.

 

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek strefy umiarkowanej ciepłej  (atlantyckiej) (subatlantycko-środkowoeuropejski).

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

W Polsce występuje w północno-zachodniej części kraju, głównie na wybrzeżu Bałtyku oraz nad dolną Odrą i Wisłą. Na Lubelszczyźnie podawana z torowisk w okolicach Puław. Obecnie turzyca piaskowa znana jest ze stanowisk na piaszczystych brzegach Wisły oraz utrzymuje się stanowisko na torowiskach w okolicach Puław.

Liczebność populacji

Brak dokładnych danych na temat liczebności populacji, ich wielkość szczuje się na kilkadziesiąt-kilkaset pędów.

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Turzyca piaskowa jest rośliną siedlisk inicjalnych, głównym zagrożeniem jest więc dla niej zanikanie siedlisk w wyniku naturalnej sukcesji. W celu zachowania gatunku należy utrzymywać fragmenty siedlisk na wczesnych etapach sukcesji.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

Źródła informacji

Informacja ustna od:

Janusz Wójciak

Małgorzata Wrzesień

Dane publikowane:

Zając M., Zając A. 2009. Elementy geograficzne rodzimej flory Polski – The geographical elements of native flora of Poland. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ

Fijałkowski D. 1994. Flora roślin naczyniowych Lubelszczyzny. Lubelskie Towarzystwo Naukowe. Lublin

Kucharczyk M. 2001. Distribution Atlas of Vascular Plants in the Middle Vistula River Valley. Wydawnictwo Uniwersytet Marii Curie – Skłodowskiej. Lublin