macierzanka nagolistna

Nazwa polska: macierzanka nagolistna

Nazwa łacińska: Thymus glabrescens Willd., obecnie obowiązująca nazwa: Thymus odoratissimus Mill.

Rodzina: Lamiaceae – jasnotowate 

 

Status i ochrona prawna:

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: EN

 

Morfologia i biologia

Półkrzewinka o gałązkach tępo 4-kanciastych i równomiernie dookoła owłosionych. Liście na pędach kwitnących bardzo wyraźnie zwiększające się ku górze, obustronnie nagie, brzegiem do 1/3 blaszki długo orzęsione; dolne drobne długoogonkowe, najwyższe siedzące i krótkoogonkowe. Nerwy na liściach cienkie, na brzegu blaszki liściowej nie łączą się w zgrubiały nerw brzeżny. Kwiaty w nibyokółkach zebrane w kłosokształtny kwiatostan. Kielich wybitnie 2-wargowy, 10-nerwowy, zwykle owłosiony. Korona jasnoróżowa lub jasnopurpurowa, rzadko biaława; wyraźnie 2-wargowa; warga dolna 3-klapowa, o środkowej klapie najszerszej. Owoc – rozłupnia złożona z gładkich, jajowatych rozłupek.

Siedlisko

Występuje głównie w suchych, słonecznych murawach kserotermicznych, na podłożu wapiennym i lessowym. Jest gatunkiem charakterystycznym rzędu Festucetalia valesiacae.

 

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek pannońsko-pontyjski, występuje od Czech, przez południową Polskę po Węgry i Bułgarię.

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

W Polsce występuje głównie na Wyżynie Małopolskiej, poza tym obszarem rzadko w Sudetach, na Śląsku i Lubelszczyźnie.  Na Lubelszczyźnie macierzanka naga podawana była z Opoczki koło Annopola, Podgórza (Rezerwat Skarpa Dobrska), Dobużka, Czerkas koło Tomaszowa Lubelskiego i Skierbieszowa. Obecnie obecność macierzanki nagiej na tych stanowiskach wymaga weryfikacji.

 

Liczebność populacji

Brak dokładnych danych zasobności populacji.

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Macierzance nagiej zagraża zanikanie jej siedlisk – zarastanie muraw kserotermicznych. W celu zachowania gatunku konieczne są zabiegi ochrony czynnej hamujące sukcesję naturalną muraw.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

Źródła informacji

Informacja ustna od:

Dane publikowane:

Zając M., Zając A. 2009. Elementy geograficzne rodzimej flory Polski – The geographical elements of native flora of Poland. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ