zimowit jesienny

Nazwa polska: zimowit jesienny

Nazwa łacińska: Colchicum autumnale L.

Rodzina: Colchicaceae- Zimowitowate

 

Status i ochrona prawna:

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: EN

Kategoria zagrożenia w Polsce: –

Kategoria zagrożenia w Europie: LC

Ochrona prawna: ochrona częściowa

 

Morfologia i biologia

Bylina wysokości do 20 cm. Roślina w fazie kwitnienia bezlistna. Bulwa barwy brunatnej okryta łupiną. Liście, w liczbie 2-3 długie, lancetowate o szerokości 2-4 cm. Różowe kwiaty wyrastają wprost z bulwy. Owocem jest podłużnie jajowata torebka długości do 4 cm. Gatunek owadopylny, rozmnaża się przez nasiona i przez bulwy potomne. Kwitnie we wrześniu (Piękoś-Mirkowa, Mirek 2006).

Siedlisko

Na Lubelszczyźnie odnotowany w zbiorowiskach zmiennowilgotnych łąk z rzędu Molinietalia oraz ze zbiorowisk okrajkowych z klasy Trifolio-Geranietea sanguinei.

 

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek europejski, na północy występujący na Wyspach Brytyjskich a na wschodzie sięgający terenów Ukrainy i Rumunii. W Polsce osiąga północną granicę zasięgu (Piękoś-Mirkowa, Mirek 2006).   

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

W Polsce gatunek związany przede wszystkim z górami i pogórzem gdzie tworzy jeszcze duże lub bardzo duże populacje. Poza tym obecny w pasie południowych wyżyn. Najbardziej na północ wysunięte populacje w Wielkopolsce. Na Lubelszczyźnie wykazywany z okolic wsi Borów w Dolinie Środkowej Wisły (Kucharczyk 2001). W ostatnich latach stwierdzony na 2 stanowiskach na obrzeżach Zamościa w dolinie Łabuńki (Wyżyna Lubelska) i na Białej Górze k. Tomaszowa Lubelskiego na Roztoczu.

 

Liczebność populacji

Na poszczególnych stanowiskach nieliczny (kilka-kilkanaście roślin).

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Gatunek zagrożony przez zmiany w środowisku (sukcesja na nieużytkowanych łąkach, sukcesja drzew i krzewów na murawach kserotermicznych). Na stanowisku na Białej Górze obserwowany po raz ostatni w 2010 roku. Niewykluczone, że populacja zanikła z powodu zbyt dużego zacienienia spowodowanego przez nalot sosny zwyczajnej Pinus sylvestris.

 

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

Źródła informacji

Informacje ustne od:

 

Piotr Duda

Wiaczesław Michalczuk

Paweł Pluciński

 

Dane publikowane

Kucharczyk M. 2001. Distribution Atlas of Vascular Plants in the Middle Vistula River Valley. Wyd. UMCS, Lublin, s. 114.

Piękoś-Mirkowa  H., Mirek Z. 2006. Flora Polski. Rośliny Chronione. Multico Oficyna Wydawnicza. Warszawa.