chaber ostrołuskowy

Nazwa polska:  chaber  ostrołuskowy

Nazwa łacińska: Centaurea oxylepis (Wimm. et Grab.) Hayek

Rodzina:  Asteracae, Compositae –  astrowate, złożone

Status i ochrona prawna:

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: EN

Rys. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Roślina wieloletnia (hemikryptofit), zielona lub częściej szarawa, pajęczynowato owłosiona, wysokości 10-80 cm. Łodyga wyprostowana, delikatnie żeberkowana, od połowy w górę rozgałęziona, górą szorstka, rozgałęziona. Gałązki wysmukłe, skośnie skierowane ku górze, do szczytu ulistnione. Liście zielone i nagie lub szaro, pajęczynowato, filcowato owłosione. górne siedzące, równowąsko lancetowate, zaostrzone, dolne i odziomkowe odlegle ząbkowane lub wcinane, na długich ogonkach. Koszyczki średnicy ok. 3 cm umieszczone przeważnie pojedynczo na szczytach nieco pod koszyczkami zgrubiałych gałązek. Łuski okrywy zielone, słabo podłużnie kreskowane, niemal całkowicie przykryte przydatkami niższych łusek. Przydatki na  łuskach środkowych trójkątnie lancetowate lub lancetowate, do 8 mm długie, odgięte ku dołowi, nieregularnie grzebieniasto frędzlowane, frędzle szczytowe dłuższe od bocznych. Przydatki łusek wewnętrznych błoniaste brunatne lub czarne, niepodzielone, brzegiem ząbkowane. Kwiaty różowe, purpurowe, niekiedy białe, kwitnące od czerwca do października. Gatunek często nieodróżniany od chabra łąkowego C. jacea i chabra pannońskiego C. pannonica, cechami różnicującymi te gatunki są przydatki okryw koszyczka.

Siedlisko

Chaber ostrołuskowy rośnie na stanowiskach ciepłych, głównie na łąkach i w murawach górskich, na skrajach zarośli i w widnych zaroślach.

 

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w cieplejszych regionach Europy Środkowej.

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

W Polsce występuje głównie w reglu górnym w Karpatach Zachodnich, na Śląsku oraz w Górach Świętokrzyskich. Na Lubelszczyźnie notowanych na pojedynczych stanowiskach w dolinie Wisły oraz na Chełmskich torfowiskach węglanowych.

 

Liczebność populacji

Brak dokładnych danych na temat zasobności populacji, prawdopodobnie liczą one po kilkanaście, kilkadziesiąt osobników. Szacowanie wielkości populacji jest trudne ze względu na podobieństwo do innych, rosnących na tych samych stanowiskach gatunków chabrów.

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Chabrowi ostołuskowemu zagraża zanikanie jego siedlisk, zanikanie ciepłych muraw.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

Dane publikowane:

Zając M., Zając A. 2009. Elementy geograficzne rodzimej flory Polski. Nakł. Prac. Chorologii Komputerowej Inst. Botaniki UJ, Kraków.