Nazwa polska: dzwonecznik wonny
Nazwa łacińska: Adenophora liliifolia L.
Rodzina: Campanulaceae – dzwonkowate
Status i ochrona prawna:
Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: CR
Kategoria zagrożenia w Polsce: CR
Kategoria zagrożenia w Europie: LC
Dyrektywa siedliskowa (jeśli, to który załącznik): załącznik II
Ochrona prawna: ochrona całkowita
 |
Morfologia i biologia Bylina wysokości do 150 cm ze zgrubiałym korzeniem. Pęd ulistniony skrętolegle i okółkowo. Liście odziomkowe mają kształt okrągławosercowaty i usychają we wczesnej fazie wzrostu rośliny. Liście łodygowe ząbkowane na brzegach, o kształcie lancetowatym i jajowato-lancetowatym, krótkoogonkowe lub siedzące. Kwiatostan ma kształt wiechy lub grona. Kwiaty pachnące z koroną barwy bladoniebieskiej lub białej, długości do 2 cm. Kielich o odstających, wolnych działkach kształtu lancetowato-trójkątnego. Słupek pojedynczy o szyjce do 2 razy dłuższej od korony. Dzwonecznik wonny kwitnie w lipcu i sierpniu.
|
|
Siedlisko Siedliskiem gatunku są widne lasy mieszane o charakterze dąbrów świetlistych, często na podłożu wapiennym.
Rozmieszczenie geograficzne Dzwonecznik jest gatunkiem eurosyberyjskim. Spotykany jest od Europy Środkowej i Wschodniej po Środkową Syberię, Mongolię i Chiny.
Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie W Polsce występuje na rozproszonych stanowiskach w centralnej i północno-wschodniej części kraju. Na Wyżynie Lubelskiej podawany z okolic Łukowa, Międzyrzecza Podlaskiego, Ostrowa Lubelskiego, Kazimierza Dolnego, Sękowa, Wojsławic, Horeszkowic, Dzierążni, Skrzyńca i Zamościa. Obecnie znany z zaledwie kilku stanowisk.
Liczebność populacji Znane populacje są nieliczne., zgodnie z wynikami Państwowego Monitoringu Środowiska liczą po kilka osobników.
Zagrożenia i wskazania ochronne Gatunkowi zagrażają naturalne zmiany w siedlisku (tzw. “grądowienie”) objawiające się postępującym zacienieniem runa i zanikiem gatunków światłolubnych i sucholubnych. Rośliny bywają też niszczone przez zwierzynę leśną (sarny i dziki). Dzwonecznik wonny jest gatunkiem wymagającym ochrony czynnej. |
 |
Źródła informacji
Informacja ustna od:
Dane publikowane:
Kucharczyk M., Rapa A., Zgorzałek S. 2014. Dzwonecznik wonny Adenophora liliifolia L. (W:) Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. (red.) Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Kraków, s. 504-506.
Piękoś-Mirkowa H., Mirek Z. 2006. Flora Polski. Rośliny Chronione. Multico Oficyna Wydawnicza. Warszawa, s. 88-89.
Kołodziej M., Łukasik M. 2022. Wyniki monitoringu dzwonecznika wonnego Adenophora liliifolia w Polsce w roku 2021. Monitoring gatunków roślin ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Warszawa, 15 ss.
