dzwonecznik wonny

Fot. Piotr Chmielewski

Nazwa polska: dzwonecznik wonny

Nazwa łacińska: Adenophora liliifolia L.

Rodzina: Campanulaceae – dzwonkowate

 

Status i ochrona prawna: 

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: CR

Kategoria zagrożenia w Polsce: CR

Kategoria zagrożenia w Europie: LC

Dyrektywa siedliskowa (jeśli, to który załącznik): załącznik II

Ochrona prawna: ochrona całkowita

Rys. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Bylina wysokości do 150 cm ze zgrubiałym korzeniem. Pęd ulistniony skrętolegle i okółkowo. Liście odziomkowe mają kształt okrągławosercowaty i usychają we wczesnej fazie wzrostu rośliny. Liście łodygowe ząbkowane na brzegach, o kształcie lancetowatym i jajowato-lancetowatym, krótkoogonkowe lub siedzące. Kwiatostan ma kształt wiechy lub grona. Kwiaty pachnące z koroną barwy bladoniebieskiej lub białej, długości do 2 cm. Kielich o odstających, wolnych działkach kształtu lancetowato-trójkątnego. Słupek pojedynczy o szyjce do 2 razy dłuższej od korony. Dzwonecznik wonny kwitnie w lipcu i sierpniu.

 

Siedlisko

Siedliskiem gatunku są widne lasy mieszane o charakterze dąbrów świetlistych na podłożu wapiennym.

 

Rozmieszczenie geograficzne 

Dzwonecznik spotykany jest od Europy Środkowej i Wschodniej po Chiny i Półwysep Koreański.

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

Występuje w pasie południowych wyżyn oraz na niżu w centralnej i północno-wschodniej części kraju. Znany z zaledwie kilku stanowisk na Wyżynie Lubelskiej, Polesiu Wołyńskim i Roztoczu Środkowym.

 

Liczebność populacji 

Populacje nieliczne.

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Gatunkowi zagrażają naturalne zmiany w siedlisku (tzw. “grądowienie”) objawiające się postępującym zacienieniem runa i zanikiem gatunków światłolubnych i sucholubnych. Rośliny bywają też niszczone przez zwierzynę leśną (sarny i dziki). Dzwonecznik wonny jest gatunkiem wymagającym ochrony czynnej.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

 

Źródła informacji

Informacja ustna od:

 

Dane publikowane:

Kucharczyk M., Rapa A., Zgorzałek S. 2014. Dzwonecznik wonny Adenophora liliifolia L. (W:) Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. (red.) Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Kraków, s. 504-506.

Piękoś-Mirkowa  H., Mirek Z. 2006. Flora Polski. Rośliny Chronione. Multico Oficyna Wydawnicza. Warszawa, s. 88-89.