fiołek skalny

Fot. Anna Cwener

Nazwa polska: fiołek skalny

Nazwa łacińska: Viola rupestris F. W. Schmidt

Rodzina: Violaceae – fiołkowate 

 

Status i ochrona prawna:

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: VU

Kategoria zagrożenia w Polsce: NT

Rys. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Fiołek skalny jest drobną, dorastającą do 12 cm wysokości byliną, o liściach i łodygach przeważnie gęsto owłosionych. Liście różyczkowe na krótkich ogonkach, okrągławe, szarozielone, słabo karbowane albo całobrzegie, blaszki liściowe do 2 cm długie. Przylistki jajowate, z dużymi ostrymi ząbkami, dochodzące do 1/3-1/5 długości ogonka. Łodygi ulistnione, szypułki kwiatowe z podkwiatkami w środku lub nieco powyżej połowy ich długości. Kwiaty niebiesko-fioletowe, niekiedy różowe, bladoniebieskie albo białe. Torebka owalna, zaostrzona.

Siedlisko

Fiołek skalny rośnie na słonecznych lub półcienistych, suchych miejscach, w murawach i lasach sosnowych. Jest gatunkiem charakterystycznym rzędu Festucetalia valesiacae.

 

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek eurosyberyjski, występujący od Europy po Centralną Azję.

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

Fiołek skalny występuje na rozproszonych stanowiskach na terenie niemal całej Polski, poza Bieszczadami. Na Lubelszczyźnie podawany przede wszystkim z muraw kserotermicznych na zboczach dolin większych i mniejszych rzek: Wisły, Bugu, Wieprza, Bystrzycy. Obecnie znany z kilkunastu stanowisk.

 

Liczebność populacji

Znane nas Lubelszczyźnie populacje liczą od kilkunastu do kilkuset osobników.

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Głównym zagrożeniem dla fiołka skalnego jest zanik jego siedlisk, zarastanie muraw kserotermicznych i widnych lasów.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

 

Dane publikowane:

Zając M., Zając A. 2009. Elementy geograficzne rodzimej flory Polski. Nakł. Prac. Chorologii Komputerowej Inst. Botaniki UJ, Kraków.