fiołek wyniosły

Fot. Piotr Jagodziński

Nazwa polska: fiołek wyniosły

Nazwa łacińska: Viola elatior FR.

Rodzina: Violaceae – fiołkowate

 

Status i ochrona prawna: 

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: EN

Kategoria zagrożenia w Polsce: EN

Ochrona prawna: nie

Rys. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Bylina o krótkim kłączu, osiągająca wysokość  50 (70) cm. Łodyga liniowo owłosiona. Liście lancetowate, grubo piłkowane i owłosione, osiągają długości do 8,5 cm i szerokości 2,5 cm. Blaszka liściowa w nasadzie ucięta lub słabo sercowata, opatrzona liściopodobnymi przylistkami dłuższymi od połowy długości ogonka liściowego. Kwiaty jasnoniebieskie, fioletowo kreskowane, z białawą nasadą. Ostroga zielonawa, mała. Płatki do 2,5 cm długości. Kwitnie od maja do sierpnia.

Siedlisko

Fiołek wyniosły związany jest z siedliskami żyznymi, bogatymi w węglan wapnia. Występuje w widnych lub częściowo ocienionych miejscach na okresowo zalewanych łąkach, aluwiach rzek, w nadrzecznych lasach, na granicy zarośli i łąk. Jest gatunkiem charakterystycznym zaliczanego do związku Cnidion dubii, zespołu Violo stagninae-Molinietum caeruleae,  czyli wilgotnych, ekstensywnie zagospodarowanych łąk położonych na żyznych aluwiach w środkowym i dolnym odcinku wielkich rzek.  

 

Rozmieszczenie geograficzne 

Występuje w Europie i Azji. W Europie jego zwarty zasięg ciągnie się od Niżu Zachodnioeuropejskiego, Półwyspu Apenińskiego po południową część Skandynawii. 

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

W Polsce występuje głównie w dolinach dużych rzek (Wisła, Odra, San, Bug, Warta). Na Lubelszczyźnie podawany z doliny Wisły. Wiele z jego historycznych stanowisk nie została potwierdzona w ciągu ostatnich 50 lat. 

 

Liczebność populacji 

Przepraszamy, trwa aktualizacja informacji.

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Wyraźne zanikanie tego gatunku wiąże się z intensyfikacją gospodarki na obszarach łąkowych oraz z naturalnym zarastaniem i zacienianiem brzegów zarośli i lasów. 

 

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

Źródła informacji

Dane publikowane:

Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. (red.) Polska Czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, IOP PAN Kraków