leniec bezpodkwiatkowy

Nazwa polska: leniec bezpodkwiatkowy

Nazwa łacińska: Thesium ebracteatum Hayne

Rodzina: Santalaceae – sandałowcowate

 

Status i ochrona prawna: 

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: EN

Kategoria zagrożenia w Polsce: VU

Kategoria zagrożenia w Europie: LC

Dyrektywa siedliskowa (jeśli, to który załącznik): tak, załącznik II

Konwencja berneńska: tak

Ochrona prawna: ochrona ścisła

Rys. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Półpasożytnicza bylina o wysokości do10-30 cm. Pędy wyrastają z kłącza, w okresie kwitnienia są wzniesione, później pokładają się. Liście siedzące, skrętoległe, równowąskie, lancetowate, ostro zakończone, o długości 2-3,5 z trzema wyraźnymi nerwami. Pięciokrotne, białe kwiaty, siedzące lub krótkoszypułkowe, zrosłodziałkowe, dzwonkowate. Wyrastają pojedynczo na gałązkach luźnego grona, a na szczycie pędu znajduje się pęczek liści. Owocem jest jajowaty lub owalny orzeszek. W miejscach mocnego zacienienia, roślina nie kwitnie i nie owocuje. Rozmnaża się również wegetatywnie. Kwitnie w maju, a owocuje w czerwcu.

Siedlisko

Roślina występuje na siedliskach umiarkowanie zacienionych, na glebach średnio żyznych, a niekiedy świeżych o odczynie zbliżonym do obojętnego. Najczęściej na skrajach zbiorowisk leśnych.

 

Rozmieszczenie geograficzne 

Występuje we wschodniej i środkowej Europie. Jego zasięg ciągnie się od Austrii i północnych Niemiec po Ural oraz od Estonii po Rumunię i środkowa Ukrainę.

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

W Polsce leniec bezpodkwiatkowy  notowany był na przeważającej części niżu. Obecnie, większość stanowisk uznana jest za historyczne. Rozmieszczenie tego gatunku nie jest do końca zweryfikowane, odkrywane są jego nowe siedliska, a wiele z dotychczas notowanych wymaga potwierdzenia. Jego stanowiska podawane są obecnie z terenu Poleskiego Parku Narodowego.

 

Liczebność populacji 

Przepraszamy, trwa aktualizacja informacji.

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Roślina objęta jest w Polsce ścisła ochrona gatunkową. W wielu rejonach zanika, a na zachodzie kraju wyginą zupełnie. Zagrożeniem są prowadzone powszechne procesy regeneracji zbiorowisk leśnych, po zaprzestaniu tradycyjnych form użytkowania, a także sukcesja wtórna, która prowadzi do zwiększenia żyzności gleby. Leniec bezpodkwiatkowy wymaga ochrony czynnej polegającej na utrzymaniu widnych skrajów lasów i szerokich poboczy dróg leśnych.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

Źródła informacji

Informacja ustna od:

 

Dane publikowane:

Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. (red.) Polska Czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, IOP PAN Kraków