Nazwa polska: oset zwisły
Nazwa łacińska: Carduus nutans L.
Rodzina: Compositae, Asteracae – złożone, astrowate
Status i ochrona prawna:
Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: EN
 |
Morfologia i biologia Dorastająca do 1 m wysokości roślina dwuletnia. Liście skupione w przyziemnej różyczce lancetowate, na brzegu kolczaste, z wierzchu nagie, na spodzie, zwłaszcza na nerwach, kutnerowato owłosione. Łodyga przeważnie pojedyncza, tylko niekiedy w górze rozgałęziona, kolczasto oskrzydlona, zakończona dużym, osiągającym 7 cm średnicy, zwisającym (stąd nazwa ostu) koszyczkiem. Okrywy koszyczka lancetowate, zakończone kolcem. Kwiaty w koszyczku purpurowoczerwone, wszystkie rurkowate, rozkwitają od czerwca do września. Owocki to niełupki opatrzone puchem kielichowym o długości 1,5-2 cm. |
Siedlisko
Oset zwisły rośnie w miejscach suchych i słonecznych, głównie w murawach kserotermicznych oraz na siedliskach ruderalnych: miedzach, przydrożach i nieużytkach. Preferuje gleby zasobne w węglan wapnia.
Rozmieszczenie geograficzne
Oset zwisły jest gatunkiem pochodzącym z północnej części obszaru śródziemnomorskiego, skąd rozprzestrzenił się niemal na wszystkie kontynenty. W Polsce gatunek ma status archeofita – gatunku obcego pochodzenia, który przybył na dany tern przed odkryciem Ameryki.
Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie
Występuje głównie w północno-zachodniej części Polski, na Pomorzu i w Wielkopolsce, rzadziej na Mazurach i Śląsku. Na Lubelszczyźnie podawany był z okolic Międzyrzeca, Wrzelowca i z Czumowa nad Bugiem. Do tej pory zachowało się stanowisko w Czumowie.
Liczebność populacji
Liczebność populacji ostu zwisłego w Czumowie nad Bugiem szacowano na kilkanaście osobników (Fijałkowski 1994). Obecnie populacja ta liczy zaledwie kilka osobników.
Zagrożenia i wskazania ochronne
Głównym zagrożenie dla ostu zwisłego na znanym stanowisku w Czumowie są pogarszające się warunki siedliskowe. Murawy kserotermiczne na zboczach doliny Bugu, na skutek braku użytkowania stają się co raz bardziej mezofilne: darń jest bardziej zwarta, gromadzi się znaczna ilość martwej materii organicznej (wojłoku), brak jest tzw. luk, miejsc z odsłoniętą glebą, gdzie mogłyby kiełkować nasiona. Ponad to z pól znajdujących się na wierzchowinach ponad zboczami doliny w murawy wkraczają nitrofilne gatunki ruderalne, które ograniczają wzrost wrażliwym roślinom. W celu zachowania gatunku konieczne są zabiegi ochrony czynnej.
Źródła informacji
Informacja ustna od:
Anna Cwener
Dane publikowane:
Fijałkowski D. 1994. Flora roślin naczyniowych Lubelszczyzny. Lubelskie Towarzystwo Naukowe. Lublin
