ostnica Jana

Nazwa polska: ostnica Jana

Nazwa łacińska: Stipa joannis

Rodzina: Poaceae – wiechlinowate

 

Status i ochrona prawna:

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: CR

Kategoria zagrożenia w Polsce: VU

Ochrona prawna: ochrona ścisła

Rys. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Trawa gęstokępkowa o wysokości 50  -100 cm. Liście są szarozielone szerokości 0,5 – 2 mm, ostre, gładkie, z języczkiem do 3 mm długośći. Kłoski jednokwiatowe, duże tworzące okazały kwiatostan. Dwie plewy jednakowe, skrzydlasto lancetowate, z ością na szczycie, długą do 5,5 mm. Dolna plewka owłosiona wyposażona jest w bardzo długą (25-35 cm), piórkowato owłosioną ość z kolankowatym przegięciem. Powyżej kolana ość jest lśnąca. Owoc to ziarniak.

Kwitnie w maju i czerwcu.

Siedlisko

Gatunek spotykany w widnych zaroślach oraz suchych borach sosnowych. Rośnie na słonecznych i suchych zboczach oraz skałach, na glebach zasobnych w wapń oraz na glebach brunatnych i czarnoziemach wytworzonych z lessów.

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje od Europy Środkowej po Mongolię, w strefie stepu i lasostepu.

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

W Polsce jest kilkadziesiąt stanowisk, głównie nad dolną Wisłą, Odrą, na Wyżynie Małopolskiej i Lubelskiej. W naszym kraju osiąga północną granicę zasięgu.

Na Lubelszczyźnie obecnie jedynym stanowiskiem jest skarpa w dolinie rzeki Wieprz koło Tarnogóry.

Liczebność populacji

Największa w Polsce jest populacja nad Odrą pod Kostrzyniem, gdzie rośnie kilka tysięcy osobników. Pozostałe są mniejsze. Na Lubelszczyźnie są to niestety pojedyncze osobniki.

Zagrożenia i wskazania ochronne

Zagrożeniem dla niej jest zalesianie muraw, a także naturalne ich zarastanie zaroślami i lasem. Niesprzyjające rozwojowi gatunku są także rozrastające się trawy rozłogowe. Inny rodzaj zagrożenia to eksploatacja gipsów, wapieni i piasku z miejsc jej występowania.

Najlepszym sposobem jej ochrony jest umiarkowany wypas muraw.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

Źródła informacji

Cwener A., Sudnik-Wójcikowska B., 2012, Rośliny kserotermiczne, Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa.

Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. (red.) Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Kraków.