podejźrzon księżycowy

 

 

Fot. Piotr Chmielewski

 

Nazwa polska: podejźrzon księżycowy

Nazwa łacińska: Botrychium lunaria (L.) Sw.

Rodzina: Ophioglossaceae – nasięźrzałowate

 

Status i ochrona prawna:

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: NT

Kategoria zagrożenia w Polsce: VU

Ochrona prawna: ochrona ścisła

 

 

Rys. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Niewielka, wieloletnia paproć, osiągająca wielkość ok. 5–30 cm, Z podziemnego kłącza,  corocznie wyrasta jeden liść, podzielony mniej więcej w połowie na część asymilacyjną (płonną) i zarodnionośną (płodną). Płonna część liścia jest żółtozielona, pojedynczo pierzasta, wydłużona, połyskująca. Z każdej strony jest 2–9 odcinków pierzastego liścia, częściowo się zakrywających. Dolne odcinki są półksiężycowate, górne klinowane. Listki całobrzegie lub lekko karbowane. Zarodnionośna część dzieli się dwu-trzykrotnie pierzasto na kształt wiechy z licznie osadzonymi zarodniami. Kuliste zarodnie są stosunkowo duże, dojrzewają od maja do sierpnia.

Siedlisko

Paproć umiarkowanie światłolubna, rośnie zwykle pojedynczo na trawiastych zboczach, łąkach, murawach w widnych lasach. Roślina preferuje gleby świeże, mezotroficzne.

 

Rozmieszczenie geograficzne

Roślina występuje na terenie prawie całej Europy, Azji, Ameryce Północnej, na południowym krańcu Ameryki Południowej, Australii.

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

W Polsce rośnie w rozproszeniu na terenie całego kraju. Największe skupiska tego gatunku zlokalizowane są w północnej i południowo-zachodniej części kraju oraz na Wyżynie Lubelskiej. 

 

Liczebność populacji

Populacje są nieliczne.

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Niestety, na terenie całego kraju obserwowane jest zanikanie podejźrzona księżycowego, a związane jest to głównie z przekształcaniem siedlisk w wyniku sukcesji wtórnej roślinności.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

 

Źródła informacji

Dane publikowane:

Leokadia Witkowska-Żuk. 2008, 2012, Atlas roślinności lasów. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.

Hanna Wójciak. 2003, Porosty, mszaki, paprotniki. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.