naradka północna

Fot. Wiaczesław Michalczuk

Nazwa polska: naradka północna

Nazwa łacińska: Androsace septentrionalis L.

Rodzina: Primulaceae – pierwiosnkowate 

 

Status i ochrona prawna:

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: EN

Kategoria zagrożenia w Polsce: VU

Rys. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Niewielka, dorastająca do 15, rzadko 30 cm wysokości, roślina roczna. Liście lancetowate, na szczycie odlegle ząbkowane, niewielkie, 10 – 35 mm długości i 2 – 7 mm szerokości, skupione w przyziemnej różyczce. Z różyczki liściowej wyrasta kilka, rzadziej jedna, bezlistnych łodyg zakończonych wielokwiatowymi baldaszkami. Niemal cała roślina pokryta jest różnego typu włoskami: prostymi, widlastymi, rozgałęzionymi i gwiazdkowatymi, jedynie kielich jest nagi lub brunatno ogruczolony. Kwiaty drobne, dorastające do 0,5 cm średnicy, o koronie białej, z żółtą plamką w gardzieli. Kwitnie w maju i czerwcu. Owocem jest torebka.

Siedlisko

Naradka preferuje gleby piaszczyste. Rośnie na polach, ugorach i przydrożach, w widnych borach i w suchych murawach.

 

Rozmieszczenie geograficzne

Naradka jest gatunkiem cyrcumborealnym, występującym na półkuli północnej, w Europie po Bałkany i Kaukaz, w Azji po Wyżynę Irańska i Tybet oraz w Ameryce Północnej.

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

W Polsce występuje na rozproszonych stanowiskach, gównie na Dolnym Śląsku, w Wielkopolsce i na Kujawach oraz w południowo-wschodniej Polsce poza Kotliną Sandomierską i Pogórzem. Na Lubelszczyźnie występuje rzadko, podawana z kilkudziesięciu stanowisk z Doliny Wisły, Wyżyn Lubelskiej i Wołyńskiej oraz z Polesia Wołyńskiego. Obecnie znana z jednego stanowiska z torowiska w Wesołówce k. Łęcznej.

 

Liczebność populacji

W literaturze brak dokładnych danych na temat liczebności populacji. Na znanym stanowisku rosło kilkanaście osobników. 

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Głównym zagrożeniem dla naradki północnej jest zanik jej siedlisk: inicjalnych, mało zwartych i widnych muraw. W wyniku sukcesji siedliska takie zarastają, tworzy się gęsta i zwarta darń roślin wieloletnich uniemożliwiająca kiełkowanie i wzrost jednorocznej naradce. W celu zachowani gatunku na jego stanowisku należałoby prowadzić zabiegi ochrony czynnej polegające na tworzeniu luk w darni, w których mogłaby się wysiewać naradka.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

 

Źródła informacji

Informacja ustna od:

Małgorzata Wrzesień

Dane publikowane:

Wrzesień M. 2009. Threatened vascular plants species in railway areas of the Lublin region (eastern Poland) [in:] Mirek Z. Nikel A. (eds). Rare, relic and endangered plants species in Poland. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków

Zając M., Zając A. 2009. Elementy geograficzne rodzimej flory Polski – The geographical elements of native flora of Poland. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ