storzan bezlistny

Nazwa polska: storzan bezlistny

Nazwa łacińska: Epipogium aphyllum SW.

Rodzina: Orchidaceae – Storczykowate

 

Status i ochrona prawna:

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: CR

Kategoria zagrożenia w Polsce: PCZL – CR, PCZKR – CR

Kategoria zagrożenia w Europie: LC

Ochrona prawna: ochrona ścisła

Rys. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Bylina wysokości do 30 cm, bezzieleniowa o jasnobrunatnym zabarwieniu całej rośliny. Kłącze pełzające o długich rozłogach. Łodyga zaopatrzona w silnie uwstecznione łuskowate liście. Kwiatostan luźny zbudowany z 2-5 bladożółtych lub białych kwiatów zwróconych warżką ku górze. Roślina rzadko wytwarza pędy nadziemne i potrafi kwitnąć pod ziemią. Jest owadopylna lub samopylna. Rozmnaża się przez nasiona lub odrosty kłącza. Kwitnie od czerwca do listopada (Hereźniak, Piękoś-Mirkowa 2014).

Siedlisko

Na Lubelszczyźnie podany z cienistego grądu na płytkiej rędzinie brunatnej (Czarnecka 2010).

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek europejsko-azjatycki o zwartym zasięgu obejmującym południową Skandynawię, północne kraje nadbałtyckie i góry i pogórza środkowej Europy. Na wschodzie stanowiska sięgają po Kamczatkę (Hereźniak, Piękoś-Mirkowa 2014).

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

W Polsce jest uznawany za gatunek górski o charakterze reglowym. Znany jest z rozproszonych stanowisk głównie w południowej i wschodniej części kraju. Na Lubelszczyźnie stwierdzony na Białej Górze k. Tomaszowa Lubelskiego (Czarnecka 2010).

Liczebność populacji

W 2008 roku obserwowano kilkanaście pędów generatywnych. W późniejszych latach nieobserwowany. Ze względu na specyficzną biologię tego gatunku prawdopodobnie nie oznacza to jego zaniku na stanowisku (Czarnecka 2010).

Zagrożenia i wskazania ochronne

Gatunek zagrożony przede wszystkim przez zmiany siedliskowe (przebudowa drzewostanów) oraz ruch pojazdów terenowych na Białej Górze.

 

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

Źródła informacji

Informacje ustne od:

Anna Cwener

Jan Kucharzyk

 

Dane publikowane

Hereźniak J., Piękoś-Mirkowa H. 2014. Storzan bezlistny Epipogium aphyllum SW (W:) Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. (red.) Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Kraków, s. 749-752.

Czarnecka B. 2010. Górskie gatunki roślin naczyniowych na Roztoczu: kilka uwag o rozmieszczeniu i ekologii (W:) J. R. Rak (red.) Walory ekologiczne i turystyczne północnej części Euroregionu Karpackiego. Wyd. Muzeum Region. im. A. Fastnachta w Brzozowie.