zaraza błękitnawa

 

Nazwa polska: zaraza błękitnawa

Nazwa łacińska: Orobanche coerulescens STEPHAN ex WILLD.

Rodzina: Orobancheceae – Zarazowate

 

Status i ochrona prawna:

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: CR

Kategoria zagrożenia w Polsce: PCZL – CR, PCZKR – CR

Ochrona prawna: ochrona częściowa

Rys. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Bylina wysokości 6-30 cm z bladożółtą łodygą, obficie pajęczynowato owłosioną, w górnej części zgrubiałą. Kwiatostan gęsty do średnio gęstego, kłosowaty. Kwiaty rurkowate o bladoniebieskiej do purpurowo-niebieskiej koronie, zwykle pochylone, z białymi znamionami. Gatunek owadopylny, pasożytujący na bylicy polnej Artemisia campestris. Kwitnie w czerwcu (Piwowarczyk 2014).

 

 

Siedlisko

Na Lubelszczyźnie występuje w otwartych zbiorowiskach inicjalnych muraw z udziałem gatunków kserotermicznych z klasy Festuco-Brometea na glebach piaszczystych i piaszczysto-żwirowych.

 

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek o eurazjatyckim typie zasięgu (Rothmaler 2002). Spotykany jest od Niemiec, przez Europę Środkową i Wschodnią Azję aż po Japonię (Piwowarczyk 2012).

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

W Polsce dawniej spotykana na Pomorzu i jednym stanowisku na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Po 200 roku odnaleziona na Nizinach Północno- i Południowopodlaskiej, w Niecce Nidziańskiej i na Wysoczyźnie Łódzkiej (Piwowarczyk 2012, Piwowarczyk 2014). W województwie Lubelskim znana tylko z jednego stanowiska koło wsi Bohukały nieopodal Terespola.

.

Liczebność populacji

Na stanowisku nieliczna (maksymalnie kilkanaście osobników). W niektóre lata w ogóle nie wykształca pędów nadziemnych.

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Gatunek zagrożony przede wszystkim przez zmiany siedliskowe w obrębie muraw (sukcesja naturalna). Silnie zagrożona przez zaorywanie nieużytków.

 

Źródła informacji

Anna Cwener

 

Dane publikowane

Piwowarczyk R. 2012. Revised distribution and phytosociological data of Orobanche coerulescens Stephan in Willd. (Orobanchaceae) in Poland in relation to Central Europe. Biodiv. Res. Conserv. 26: 61-72.

Piwowarczyk R. 2014. Zaraza błękitnawa Orobanche coerulescens Stephan ex Willd. (W:) Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. (red.) Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Kraków, s. 471-473.

Rothmaler W. 2002. Exkursionflora für die Gebiete der DDR und die BRD. Bd. 2. Gefässpflanzen, Bd. 4. Kritischer Band. Volk u. Volkseigener Verl., Berlin.