zaraza niebieska

Nazwa polska: zaraza niebieska

Nazwa łacińska: Orobanche purpurea  JACQ./ Phelipanche purpurea (JACQ.) SOJÁK

Rodzina: Orobancheceae – Zarazowate

 

Status i ochrona prawna:

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: RE

Kategoria zagrożenia w Polsce: PCZL – CR, PCZKR – CR

Ochrona prawna: ochrona częściowa

Rys. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Bylina wysokości 10-40 cm o owłosionych pędach barwy szarobrunatnej lub oliwkowo-brunatnej. Kwiatostan luźny, kłosowaty. Korona w górnej części purpurowo-niebieska z wyraźnym ciemniejszym unerwieniem. Znamię białe lub bladoniebieskie. Gatunek owadopylny, pasożytujący na krwawnikach Achillea. Podawany też z bylicy pospolitej Artemisia campestris (Piwowarczyk, Prajs 2014).

Siedlisko

Brak danych na temat siedliska gatunku w woj. lubelskim. W innych częściach kraju obserwowany na odłogach (związek Arrhenatherion elatioris) i w murawach kserotermicznych z klasy Festuco-Brometea (Piwowarczyk, Prajs 2014).

 

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek o zasięgu europejsko-zachodnioazjatyckim (Pusch, Günther 2009). Spotykany jest od wschodniej części Półwyspu Iberyjskiego po Kaukaz na południu i od Wysp Brytyjskich po Skandynawię na północy. Podawany też z północnej Afryki, Wysp Kanaryjskich i Ameryki Północnej (Kreutz 1995).

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

Większość informacji o rozmieszczeniu gatunku w Polsce sprzed 2000 roku ma charakter historyczny. W północnej części kraju zaraza niebieska utrzymuje się na 2 stanowiskach: Zatoń Dolna w Dolinie Dolnej Odry i Sztum w Dolinie Dolnej Wisły. W Polsce południowej gatunek wykazany z Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, w okolicach Chrzanowa i Balina. Stanowiska z Biebrzańskiego Parku Narodowego i Pojezierza Gnieźnieńskiego (Grodzisko Świętne) od dłuższego czasu nie zostały potwierdzone (Piwowarczyk, Prajs 2014). Na Lubelszczyźnie zarazę niebieską podawano z okolic Krasnegostawu na Wyżynie Lubelskiej (Fijałkowski 1994). Pomimo poszukiwań, dotychczas nie odnaleziono w naszym województwie stanowisk tego gatunku.

.

Liczebność populacji

Brak danych na temat liczebności populacji na Lubelszczyźnie.

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Brak danych.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

 

Źródła informacji

Anna Cwener

 

Dane publikowane

Fijałkowski D. 1994-1995. Flora roślin naczyniowych Lubelszczyzny T. 1, 2. Lubelskie Tow. Nauk., Lublin.

Kreutz C. A. J. 1995. Orobanche. The European broomrape species. Central and northern Europe. Limburg.

Piwowarczyk R., Prajs B. 2014. Zaraza niebieska Orobanche purpurea Jacq. (W:) Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. (red.) Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Kraków, s. 469-471.

Pusch J, Günther KF. 2009. Orobanchaceae (Sommerwurzgewächse) (W:)

Hegi G. (red.) Illustrierte Flora von Mitteleuropa. Lieferung 1. Jena:

Weissdorn-Verlag. Vol 6/1A: 1–99.