len włochaty

Nazwa polska: len włochaty

Nazwa łacińska: Linum hirsutum L

Rodzina: Linaceae – lnowate

 

Status i ochrona prawna:

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: EN

Kategoria zagrożenia w Polsce: VU

Ochrona prawna: ochrona ścisła

Rys. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Roślina dwu- lub kilkuletnia ze zdrewniałym korzeniem o wysokości 30 – 90 cm. Łodyga dołem zdrewniała, górą rozgałęziająca się cała pokryta długimi, białymi włoskami. Liście siedzące. Dolne podługowate i tępe, górne lancetowate ostro zakończone. Kwiaty pięciokrotne duże, krótkoszypułkowe, tworzące wiechotkowaty kwiatostan. Działki kielicha długie, zaostrzone. Płatki korony niebieskie, szerokie, długie na 2 – 3 cm. Pręciki zrośnięte w nasadzie. Owoc to kulista torebka, zaostrzona na szczycie. Nasiona jajowate, spłaszczone.

Kwitnie od czerwca do sierpnia. Większość osobników gnie po wydaniu nasion.

 

Siedlisko

Gatunek zachodniopontyjsko-pannoński. Roślina związana z murawami kserotermicznymi. Charakterystyczny dla związku Cirsio-Brachypodion pinnati (zwarte stepy łąkowe), zespołu Inuletum ensifoliae (zespół omanu wąskolistnego).

Rośnie na suchych oświetlonych zboczach najczęściej tam gdzie zachodzi erozja. Nie znosi ocienienia.

Rozmieszczenie geograficzne

Od Turcji poprzez południowo-wschodnią Europę, po Austrię, Czechy i Polskę na zachodzie i północy.

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

W Polsce występuje głównie na Wyżynie Małopolskiej (Niecka Nidzińska, okolice Pińczowa i Buska). Na Lubelszczyźnie historyczne stanowiska były podawane z Góry Trzech Krzyży w Kazimierzu Dolnym. Inne informacje o tym gatunku w naszym regionie nie są potwierdzone.

Na Skarpie Dobrskiej k. Kazimierza Dolnego istnieje stanowisko reintrodukowane w 2008 r., gdzie odtworzono jedno z jego historycznych stanowisk. W 2020 r. kwitły tam pojedyncze okazy, na siedlisku, które w wyniku sukcesji, zarasta głównie nawłocią.

Liczebność populacji

Liczba osobników na poszczególnych stanowiskach wykazuje duże wahania w zależności od roku, na większości miejsc od kilkudziesięciu do kilkuset osobników.

Zagrożenia i wskazania ochronne

Zagrożeniem jest zarastanie muraw kserotermicznych przez drzewa i krzewy oraz niszczenie siedlisk przez człowieka. Wymaga ochrony czynnej.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

Źródła informacji

Informacja ustna od:

 Anna Cwener, Joanna Szkuat, Katarzyna Rybak

Dane publikowane:

Cwener A., Sudnik-Wójcikowska B., 2012, „Rośliny kserotermiczne”, Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa, s. 180.

Piękoś-Mirkowa  H., Mirek Z. 2006. Flora Polski. Rośliny Chronione. Multico Oficyna Wydawnicza. Warszawa.

Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. (red.) Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Kraków.

Dąbrowska A., Kucharczyk M., Sawicki R., Szymczak G. Odtworzone stanowisko Linum hirsutum I. koło Kazimierza Dolnego, Ogród Botaniczny UMCS w Lublinie, Zakład Ochrony Przyrody UMCS, Lublin

https://atlas-roslin.pl/pelna/zbiorowiska/Cirsio-Brachypodion_pinnati.htm