Nazwa polska: krwawnik szczecinkolistny
Nazwa łacińska: Achillea setacea WALDST. & KIT.
Rodzina: Złożone, Astrowate Asteracae, Compositae
Status i ochrona prawna:
Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: CR
Kategoria zagrożenia w Polsce: CR
 |
Morfologia i biologia Szaro-zielona bylina (hemikryptofit) dorastająca od 10 do 30 cm wysokości. Łodyga, prosta, przeważnie nie rozgałęziona, wraz z liśćmi i kwiatostanem wełnisto owłosiona. Liście prawie równowąskie, szerokości do 1 cm, pierzastosieczne, o nitkowato-szczeciniastych łatkach. Kwiaty zebrane w walcowate koszyczki o średnicy 3-4 mm, skupione w półkolisty, niekiedy gałęzisty podbaldach. Okrywy koszyczków odstająco owłosione, delikatnie, brunatno obrzeżone i wąsko obłonione, na szczycie szczecinkowato postrzępione. Kwiaty rurkowate kremowe, języczkowe białe, sięgające do 1/3 długości koszyczków, z 3 karbami na szczycie. Owocem jest niełupka. Krwawnik szczecinkolistny kwitnie od czerwca do lipca. Rozmnaża się generatywnie, a także wegetatywnie przez pełzające, rozgałęzione kłącza oraz rozłogi. |
|
Siedlisko Preferuje stanowiska słoneczne, ciepłe i suche, najczęściej na zboczach dolin rzek, przeważnie na glebach brunatnych i czarnoziemach wykształconych na podłożu lessowym lub na płytkich rędzinach węglanowych. Rośnie w luźnych murawach kserotermicznych z klasy Festuco-Brometea, najczęściej w płatach Sisimbio-Stipetum capillatae, Koelerio-Festucetum sulcatae i Thalictro-Salvietum pratensis.
Rozmieszczenie geograficzne Krwawnik szczecinkolistny występuje od południowo-wschodniej Europy (Niemcy, Polska, Czechy) przez środkową Azję, po Mongolię i Chiny. W Polsce osiąga północno- zachodnią granicę swego występowania. Zaliczany jest do elementu łącznikowego pannońsko-pontyjsko-irano-turańskiego (Zając, Zając 2009).
Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie W Polsce podawany był z Dolnego Śląska, doliny Wisły na odcinku między Sandomierzem i Kazimierzem Dolnym, z Wyżyny Wołyńskiej i Pienin. Stanowiska na Dolnym Śląsku prawdopodobnie nie były stanowiskami naturalnymi. W Dolinie Wisły krwawnik szczecinkolistny rośnie na Dziewiczej Górze w Dwikozach, występował także Górach Pieprzowych, w Kamieniu Plebańskim, Nowych Kicharach, Podgórzu, Winiarach i Samborcu (Kucharczyk, Zgorzałek 2014a). Na Lubelszczyźnie podawany był z Doliny Bugu z Gródka, Czumowa, Kryłowa i Ślipcza oraz z Dobużka koło Łaszczowa i Tarnawatki koło Tomaszowa Lubelskiego (Kucharczyk, Zgorzałek 2014a). Obecnie zachował się na dwóch stanowiskach na zboczach doliny Bugu w okolicach Gródka i w rezerwacie Skarpa Dobużańska, w dolinie Huczwy koło Łaszczowa (Chmielewski, Cwener – inf. ustna).
Liczebność populacji Najliczniejsze populacje występują na stanowiskach w okolicach Sandomierza: w Dwikozach i w Górach Pieprzowych. Na pozostałych w stanowiskach w Dolinie Wisły populacje liczą po kilkanaście-kilkadziesiąt osobników (Kucharczyk, Zgorzałek 2014). Populacje w Gródku nad Bugiem i w rezerwacie Skarpa Dobużańska liczą po kilka-kilkadziesiąt osobników.
Zagrożenia i wskazania ochronne Głównym zagrożeniem dla krwawnika szczecinkolistnego jest zanik jego siedlisk. Murawy kserotermiczne są w naszej szerokości geograficznej siedliskami półnaturalnymi, utrzymującymi się dzięki działalności człowieka. Brak użytkowania (wypasu lub wypalania) prowadzi do gromadzenia się martwej materii organicznej i użyźniania gleby. Większa żyzność i wilgotność gleby umożliwia wzrost bardziej wymagającym roślinom, które wypierają rośliny kserotermiczne przystosowane do specyficznych, suchych warunków siedliskowych. |
 |
Źródła informacji
Informacja ustna od:
Piotr Chmielewski, Anna Cwener
Dane publikowane:
Kucharczyk M., Zgorzałek S., 2014a. Achillea setacea Waldst. et Kit. Krwawnk szczecinkolistny w: Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. (red.) Polska Czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, IOP PAN Kraków, s. 517-518
Zając M., Zając A. 2009. Elementy geograficzne rodzimej flory Polski – The geographical elements of native flora of Poland. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ.
