wilczomlecz (ostromlecz) włosisty

Fot. Andrzej Różycki

Nazwa polska: wilczomlecz włosisty

Nazwa łacińska: Euphorbia villosa Waldst. & Kit. ex Willd./ Euphorbia volhynica Besser ex Racib. obecnie obowiązująca nazwa Euphorbia illirica Lam.

Rodzina: Euphorbiaceae – wilczomleczowate

 

Status i ochrona prawna:

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: VU

Kategoria zagrożenia w Polsce: EN

Rys. Marta Sapko
Morfologia i biologia
Bylina o grubym kłączu. Łodyga wysokości 30-80 cm, gęsto ulistniona, miękko owłosiona. Liście podługowato-lancetowate, górne brzegiem piłkowane, od spodu, przynajmniej na nerwach, owłosione. Wierzchotka o 5-7 ramionach, górne podsadki eliptyczne, tępe, na szczycie piłkowane, miodniki jajowate, bez rożków. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Owoc – torebka naga lub z nielicznymi włoskami. Do tego gatunku zaliczany jest obecnie wilczomlecz o owockach gęsto, długo owłosionych wyróżniany wcześniej w randze gatunku bądź podgatunku – wilczomlecz wołyński Euphorbia volhynica Besser ex Racib

Siedlisko

Rośnie na wilgotnych łąkach. Wilczomlecz wołyński rośnie w murawach kserotermicznych i widnych zaroślach na podłożu wapiennym. Na Lubelszczyźnie gatunek podawany ze zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych oraz z nawapiennych murawach kserotermicznych, świetlistych dąbrów i zbiorowisk okrajkowych. 

 

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek środkowoeuropejski, występuje od Hiszpanii po Białoruś i Ukrainę, spotykany również w północnej Afryce.

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

Wilczomlecz włosisty występuje na nielicznych stanowiskach w południowej części Polski. Na Lubelszczyźnie gatunek podawany głównie z Pojezierze łęczyńsko-Włodawskiego, Torfowisk Chełmskich oraz z doliny Wisły i Bugu. W ostatnich latach potwierdzony w dolinie rzeki Szyszły (Małe Polesie). Wilczomlecz o owockach gęsto i długo owłosionych stwierdzono w okolicach Kornelówki, Maziarni i Wólki Leszczańskiej (Działy Grabowieckie).

Liczebność populacji

Stanowiska liczą od kilku do kilkudziesięciu kęp wilczomleczu.

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Stanowiskom zlokalizowanym w ciepłolubnych dąbrowach (Maziarnia, Kornelówka) zagrażają pogarszające się warunki świetlne w wyniku grądowienia siedlisk. Murawom kserotermicznym (Wólka Leszczańska) zagrażają procesy sukcesji naturalnej lub zaorywanie. Łąki w dolinie Szyszły są obecnie regularnie koszone na potrzeby ochrony rzadkich gatunków ptaków, więc kondycja tego stanowiska jest dobra – dawniej zagrażała mu inwazja trzcin.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

Źródła informacji

Informacje ustne od:

Anna Cwener,

Wiaczesław Michalczuk

 

Dane publikowane

Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. 1986. Rośliny Polskie. PWN, Warszawa.