brzeżyca jednokwiatowa

Nazwa polska: brzeżyca jednokwiatowa

Nazwa łacińska: Littorella uniflora (L.) Asch.

Rodzina: Plantaginaceae – babkowate 

 

Status i ochrona prawna:

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: RE

Kategoria zagrożenia w Polsce: EN

Ochrona prawna: ochrona ścisła

Fot. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Niewielka, dorastająca do 12-15 cm roślina o silnie skróconym kłączu i liściach zebranych w różyczkę. Liście szydlaste, do 10 cm długości i 0,2 cm szerokości, u okazów zanurzonych wałeczkowate, u okazów wynurzonych cieńsze, z bruzdą na górnej powierzchni. Okazy zanurzone nie kwitną, rozmnażają się przez rozłogi, okazy okresowo wynurzone kwitną i rozmnażają się wegetatywnie. Kwiaty żeńskie 2 (rzadko 3), drobne, o 2-3 lancetowatych działkach kielicha i rurkowatej koronie, na szypułkach krótszych od liści. Kwiat męski 1, o 4 działkach okwiatu, 4 łatkach korony i 4-5 pręcikach o długich, do 2 cm nitkach wystających powyżej korony. Kwiaty wiatropylne, nasiona to elipsoidalne niełupki.

Siedlisko

Brzeżyca jednokwiatowa rośnie w strefach brzegowych (do 1,5 m głębokości) jezior oligotroficznych, często na brzegach wynurzonych po letnim spadku poziomu wody.

 

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek środkowoeuropejski, występuje głównie w północno-zachodniej części kontynentu, od Islandii przez Wielką Brytanię i Skandynawię po Półwysep Iberyjski, dalej na wschód ma pojedyncze stanowiska.

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

W Polsce występuje w pasie Pojezierzy Południowobałtyckich oraz na jednym stanowisku na Nizinie Śląsko-Łużyckiej. Na Lubelszczyźnie podawany z jezior: Czarne Włodawskie, Kleszczów i Piaseczno, obecnie gatunek nie potwierdzony.

 

Liczebność populacji

Gatunek nie stwierdzony na Lubelszczyźnie.

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Gatunek wyginą na skutek eutrofizacji jezior.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

Źródła informacji

Informacja ustna od:

Dane publikowane:

Szmeja J. 2014. Littorella uniflora (L.) ASCH. Brzeżyca jednokwiatowa. w: Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. (red.) Polska Czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, IOP PAN Kraków,  s. 491-492.

Zając M., Zając A. 2009. Elementy geograficzne rodzimej flory Polski – The geographical elements of native flora of Poland. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ