gnidosz królewski

Nazwa polska: gnidosz królewski

Nazwa łacińska: Pedicularis sceptrum-carolinum L.

Rodzina: Scrophulariacae – trędownikowate

 

Status i ochrona prawna:

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: EN

Kategoria zagrożenia w Polsce: EN

Ochrona prawna: ochrona ścisła

Fot. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Gnidosz królewski jest byliną. Liście odziomkowe są podługowate, nagie, pierzastodzielne o odcinkach jajowatych, karbowanych, zaokrąglonych. Liście łodygowe mniejsze, ustawione skrętolegle. Pęd kwiatowy nagi, rzadko ulistniony o wysokości do 1 m. Kwiaty są żółte, ustawione skrętolegle, zebrane w długi i luźny kłos. Korona kwiatu o długości 30-35 mm. Dolne kwiaty bardziej oddalone od siebie. Przysadki są krótsze od kwiatów. Liście odziomkowe namnażają się wegetatywnie, Pędy kwiatowe pojawiają się u niewielkiej części osobników. Kwitnie od czerwca do sierpnia.

Siedlisko

Rośnie głównie na mechowiskach, minerotorficznych mszarach oraz torfowiskach przepływowych.

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek eurosyberyjski. Występuje w północno-wschodniej Europie Syberii i Azji środkowej. Izolowane stanowiska występują również na północnym przedpolu Alp.

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

Przez Polskę przebiega zachodnia granice występowania gnidosza królewskiego. Stanowiska znane są głównie z wschodniej części kraju. Obecnie występuje tylko na Polesiu i Wyżynie Lubelskiej, Pojezierzu Wschodniosuwalskim oraz Kotlinie Biebrzańskiej. Najliczniejsze stanowiska gnidosza znajdują się na Polesiu Zachodnim i Polesiu Wołyńskim, w szczególności na równinie Łęczyńsko-Włodawskiej, Pagórach Chełmskich, w obniżeniu Dorohuckim i Obniżeniu Dubienki.

Liczebność populacji

w trakcie aktualizacji…

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Zagrożenie dla gatunku stanowi zanik siedlisk przez eksploatację torfu, odwodnienie torfu i sukcesję wierzby brzozy i olchy. Utrzymanie stanowisk wymaga ochrony czynnej. Ale przywrócenie właściwych stosunków wodnych i przeciwdziałanie eutrofizacji są trudnymi zadaniami.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

 

Źródła informacji