Nazwa polska: gółka długoostrogowa gęstokwiatowa
Nazwa łacińska: Gymnadenia conopsea ssp. densiflora (WAHLENB.) K. RICHT.
Rodzina: Orchidaceae – storczykowate
Status i ochrona prawna:
Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: EN
Kategoria zagrożenia w Polsce: PCZL – EN
Ochrona prawna: ochrona ścisła, wymaga ochrony czynnej
Morfologia i biologia
Bylina wysokości do 70 cm o palczasto rozgałęzionych bulwach. Od podgatunku typowego odróżniają ją 2-3 razy szersze liście i gęstszy kwiatostan zbudowany z ciemnoróżowych, silnie pachnących goździkami kwiatów. Takson zapylany przez motyle dzienne i nocne (głównie z zaopatrzonej w długie ssawki rodziny zawisakowatych Sphingidae). Kwitnie w lipcu. Rozmnaża się głównie przez nasiona (Kucharczyk 2000).
Siedlisko
Na Lubelszczyźnie rośnie w zmiennowilgotnych łąkach trzęślicowych z rzędu Molinietalia lub młakach niskoturzycowych na glebach mineralno-torfowych z wysoką zawartością węglanu wapnia.
Rozmieszczenie geograficzne
Takson przez wiele lat traktowany jako odmianę gółki długoostrogowej typowej, dlatego też jego rozmieszczenie w Europie nie jest w pełni poznane.
Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie
W Polsce takson znany z nielicznych stanowisk w południowej części kraju. Na Lubelszczyźnie wykazany w dolinie rzeki Sieniochy pomiędzy Śniatyczami a Perespą (Kotlina Hrubieszowska), w dolinie rzeki Szyszły koło Plebanki (na pograniczu Roztocza i Równiny Bełskiej) oraz z okolic wsi Roskosz (Pagóry Chełmskie) (Kucharczyk 2000, Michalczuk 2004).
Liczebność populacji
Na stanowisku w dolinie Sieniochy rośnie kilkaset osobników gółki. W dolinie Szyszły znacznie rzadsza (kilkadziesiąt os.).
Zagrożenia i wskazania ochronne
Gółce długoostrogowej gęstokwiatowej zagrażają zmiany siedliskowe będące wynikiem osuszania terenów łąk i torfowisk oraz zaniechania ich użytkowania. W latach 2012-2018 Klub Przyrodników w ramach projektu “Ochrona torfowisk alkalicznych południowej Polski” poprawił stosunki wodne na stanowiskach w dolinach Sieniochy i Szyszły przy pomocy systemu zapór i zastawek.
Źródła informacji
Wiaczesław Michalczuk
Dane publikowane
Kucharczyk M. 2000. Charakterystyka chorologiczna wybranych gatunków roślin występujących na torfowiskach węglanowych koło Chełma. (W:) Pielak I. (red.) Walory Przyrodnicze Chełmskiego Parku Krajobrazowego i jego najbliższych okolic. Wyd. Uniw. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
Michalczuk W. 2004. Potwierdzenie występowania niebielistki trwałej Swertia perennis L. ssp. perennis na Zamojszczyźnie. Chrońmy Przyr. Ojcz. 60 (6): 115-119.
