Nazwa polska: goryczuszka orzęsiona
Nazwa łacińska: Gentianella ciliata (L.) Borkh.
Rodzina: Gentianaceae – goryczkowate
Status i ochrona prawna:
Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: VU
Ochrona prawna: ochrona ścisła
 |
Morfologia i biologia Dwuletnia roślina wysokości do 30 cm, z kłączem tworzącym nitkowate rozłogi. Łodyga czterokanciasta, czasami rozgałęziona, w całości ulistniona. Dolne liście łopatkowate w kształcie, górne lancetowate. Kwiaty duże, fioletowoniebieskie z dzwonkowatym kielichem o strzępiasto orzęsionych brzegach łatek. Kwitnienie od sierpnia do pierwszych przymrozków w październiku/listopadzie. Owocem jest torebka (Piękoś-Mirkowa, Mirek 2006). |
|
Siedlisko Na Lubelszczyźnie gatunek związany z murawami kserotermicznymi i mezokserotermicznymi lub suchymi pastwiskami na podłożu wapiennym. Czasami obserwowany na obrzeżach ciepłolubnych dąbrów.
Rozmieszczenie geograficzne Gatunek spotykany od środkowej i południowej Europy po Kaukaz (Piękoś-Mirkowa, Mirek 2006).
Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie W Polsce gatunek spotykany przeważnie w górach i na pogórzu oraz w pasie południowych wyżyn. W woj. lubelskim obserwowany na Roztoczu Środkowym (okolice Kosobud, Żurawnicy, Krasnobrodu i Bliżowa oraz Kątów II) i Wyżynie Lubelskiej (okolice Wysokiego, Draganów, Guzówki i Kol. Nowy Dwór).
Liczebność populacji Populacje liczą najczęściej od kilku do kilkunastu osobników.
Zagrożenia i wskazania ochronne Stanowiskom zagraża zalesianie muraw (Kol. Nowy Dwór, Bliżów), sukcesja naturalna (Żurawnica) oraz zaorywanie (Dragany) i prace ziemne (renowacja wyciągu narciarskiego na Górze Chełm w Krasnobrodzie). Aktualnie żadne ze stanowisk nie jest objęte ochroną prawną.
|
 |
Źródła informacji
Informacje ustne od:
Wiaczesław Michalczuk
Marta Lipiec
Bogusław Radliński
Dane publikowane
Piękoś-Mirkowa H., Mirek Z. 2006. Flora Polski. Rośliny Chronione. Multico Oficyna Wydawnicza. Warszawa.
Mitka J. 2008. Aconitum moldavicum Hacq. (Ranunculaceae) and its hybrids in the Carpathians and adjacent areas. Roczn. Bieszczadzkie 16: 233-252.
Mitka J. 2014. Tojad mołdawski Aconitum moldavicum Hacq. (W:) Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. (red.) Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Kraków, s. 159-161.
Zając M., Zając A. 2009. Elementy geograficzne rodzimej flory Polski. Nakł. Prac. Chorologii Komputerowej Inst. Botaniki UJ, Kraków.
