goryczuszka wczesna

Nazwa polska: goryczuszka wczesna

Nazwa łacińska: Gentianella lutescens (VELEN.) HOLUB subsp. lutescens 

Syn. Gentiana praecox A. KERN. & JOS. KERN., Gentianella praecox (A. KERN. & JOS. KERN.) HOLUB

Rodzina: Gentianaceae  – goryczkowate

 

Status i ochrona prawna: 

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: EN

Ochrona prawna: nie

Rys. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Roślina dwuletnia (hemikryptofit), 5 -40 cm wysoka, o łodydze czerwono nabiegłej, z krótkim bocznymi gałązkami. Liście dolne łopatkowate, wyższe jajowato lancetowate, 1-3 nerwowe, najczęściej krótsze od międzywęźli. Kielich 0,9-1,4 cm długi, o ząbkach nieco dłuższych od rurki i zatokach miedzy działkami szerokich i zaokrąglonych. Korona liliowa lub brudnoliliowa, lejkowata z frędzelkami w gardzieli. Słupek nieco dłuższy od korony, na trzoneczku 0,5-1,5 mm długim. Kwitnie od czerwca do października.

Siedlisko

Rośnie w murawach, na łąkach, głównie na podłożu zasobnym w węglan wapnia.

 

Rozmieszczenie geograficzne 

Gatunek środkowoeuropejski. Występuje na ograniczonym obszarze od Niemiec, Polski i Ukrainy na północy po  Włochy i Grecję na południu. 

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

W Polsce występuje w górach, na Wyżynach Polskich oraz na pojedynczych stanowiskach na Polesiu i Pojezierzu Wschodniosuwalskim. Na Lubelszczyźnie podawana z Glinisk i Bronisławki koło Grabowca, Podhuszczki koło Skierbieszowa i Kątów koło Zamościa. 

 

Liczebność populacji 

Znane populacje liczą po kilkanaście, kilkadziesiąt osobników.

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Zagrożeniem dla goryczuszki wczesnej jest zanikanie jej siedlisk, czyli zarastanie niskich muraw kserotermicznych czy bliźniczkowych.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

Źródła informacji

Informacja ustna od:

Dane publikowane:

Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, A. Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001

Flora Polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom I – XIV, opracowanie zbiorowe, Kraków, Akademia Umiejętności w Krakowie