koniczyna długokłosowa

Nazwa polska: koniczyna długokłosowa 

Nazwa łacińska: Trifolium rubens L.

Rodzina: Fabaceae – Bobowate

 

Status i ochrona prawna:

Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: VU

Kategoria zagrożenia w Polsce: PCZL – VU

Rys. Marta Sapko

Morfologia i biologia

Bylina wysokości 30-60 cm. Liście podłużnie lancetowate, kwiatostan kłosowy do walcowatego, często podwójny, długości do 9 cm. Gatunek owadopylny, rozmnaża się przez nasiona. Kwitnie w lipcu (Szafer i in. 1986).

Siedlisko

Na Lubelszczyźnie rośnie w nawapiennych murawach kserotermicznych ze związku Cirsio-Brachypodion pinnati. Wyjątkowo w dąbrowach świetlistych Potentillo albae-Quercetum.

 

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek europejski, nieobecny jedynie w najbardziej na północ wysuniętych rejonach kontynentu.

 

Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie

W Polsce gatunek spotykany na rozproszonych stanowiskach głównie w południowej części kraju. W województwie lubelskim dawniej bardziej rozpowszechniony, obecnie występuje na nielicznych stanowiskach na Wyżynie Lubelskiej (Kąty, Chomęciska, Łabunie, Bródek, Wirkowice), Roztoczu (Biała Góra k. Tomaszowa Lubelskiego) (Czarnecka 1994) i na Polesiu Wołyńskim (Kozia Góra).

 

Liczebność populacji

Na poszczególnych stanowiskach obserwuje się od kilkuset kęp do pojedynczych osobników koniczyny.

 

Zagrożenia i wskazania ochronne

Gatunek zanika w wyniku sukcesji naturalnej muraw kserotermicznych oraz grądowienia dąbrów świetlistych wiążące się ze wzrostem ocienienia i wilgotności siedliska. Stanowisku koło Koziej Góry zagraża obcy gatunek inwazyjny – przegorzan kulisty Echinops sphaerocephalus. Stanowisko koło Chomęcisk jest podorywane i zaśmiecane. W ostatnich latach drastycznie spadła liczebność koniczyny (i wielu innych światłożądnych gatunków) w rezerwacie “Łabunie”. Niektóre populacje znajdują się pod ochroną w formie rezerwatów przyrody, użytków ekologicznych lub obszarów sieci Natura2000. Populacja z Koziej Góry zasługuje na ochronę z uwagi na wysokie walory przyrodnicze terenu. Nasiona koniczyny z najbardziej zagrożonych populacji powinny zostać zabezpieczone w bankach nasion.

Opracował: Wiaczesław Michalczuk

 

Źródła informacji

Anna Cwener

Wiaczesław Michalczuk

 

Dane publikowane

Czarnecka B. 1994. Zbiorowiska Białej Góry koło Tomaszowa Lubelskiego jako siedlisko rzadkich roślin naczyniowych. Chrońmy Przyr. Ojcz. 50 (2): 16-22.

Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. 1986. Rośliny Polskie. PWN, Warszawa.