Nazwa polska: łyszczec wiechowaty (gipsówka wiechowata)
Nazwa łacińska: Gypsophila paniculata L.
Rodzina: Caryophyllaceae – Goździkowate
Status i ochrona prawna:
Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: CR
Kategoria zagrożenia w Polsce: EN
Ochrona prawna: ochrona częściowa
 |
Morfologia i biologia Łyszczec wiechowaty jest okazałą byliną, dorastającą do ok. 100 cm wysokości. Jej łodyga jest zazwyczaj mocno rozgałęziona od nasady i ma szeroko rozpostarte gałązki. Liście ma niewielkie, niebieskawo-zielone, o lancetowatym kształcie, bardzo długo zaostrzone, siedzące. Liczne białe (rzadziej jasnoróżowe), promieniste kwiaty mają średnicę nie większą niż 5 mm. Zebrane są w szeroko rozłożystym, wiechowatym kwiatostanie. Kielich ma kształt szerokodzwonkowaty. Płatki są lekko zaokrąglone na szczycie, zaś pręciki są od nich dłuższe. Owocem jest torebka zawierająca brodawkowate nasiona. Kwitnie od czerwca do września. |
Siedlisko
Łyszczec wiechowaty lubi piaszczyste i kamieniste a także lessowe podłoże. Naturalnymi miejscami występowania tej rośliny w Polsce są bory sosnowe na wydmach oraz zbocza lessowe z roślinnością stepową.
Rozmieszczenie geograficzne
Gatunek środkowo-wschodnioeuropejski. Pochodzi z południowo-wschodniej i środkowej Europy, Kaukazu, Syberii, Mongolii i Chin, jako gatunek zawleczony rozprzestrzenił się też w innych rejonach świata.
Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie
W Polsce notowany był na nielicznych stanowiskach. Ponieważ łyszczec jest także uprawiany jako roślina ozdobna w ogródkach, czasami jest spotykany jako „uciekinier” z tych miejsc.
Naturalne stanowiska były podawane tylko ze wschodniej części kraju. Obecnie potwierdzone jest tylko stanowisko z Czumowa nad Bugiem.
Liczebność populacji
Zagrożenia i wskazania ochronne
Zagrożeniem jest zmiana warunków siedliskowych, czyli zarastanie muraw i ugorów, na których występuje.
Źródła informacji
Informacja ustna od:
Anna Cwener
Dane publikowane:
Cwener A., Sudnik-Wójcikowska B., 2012, „Rośliny kserotermiczne”, Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa, s. 180
Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K. 2016. Polska czerwona lista paprotników i roślin kwia-towych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Ss. 44. Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, Kraków.
red. Adam Jasiewicz, 1992. Flora Polski rośliny naczyniowe, Tom III. Instytut Botaniki PAN, Kraków.
https://atlas-roslin.pl/pelna/gatunki/Gypsophila_paniculata.htm
