Nazwa polska: marzyca czarniawa
Nazwa łacińska: Schoenus nigricans L.
Rodzina: ciborowate Cyperaceae
Status i ochrona prawna:
Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: CR
Kategoria zagrożenia w Polsce: EN
Kategoria zagrożenia na Świecie: LC
Ochrona prawna: ochrona ścisła
 |
Morfologia i biologia Tworząca zbite kępy bylina dorastająca od 10 do 50 cm wysokości. Łodygi dołem ulistnione, niewiele przewyższające liście. Pochwy liściowe kasztanowate, błyszczące, blaszki szczecinowate. Kwiaty zebrane w kłoski skupione w po 5-10 w główce na syczcie łodygi. Podsadki dolnego kłoska dwie, dolna wyraźnie przewyższa kwiatostan. Przysadki kwiatów na grzbiecie piłkowane. Szczecinki okwiatu krótsze od owocu. |
Siedlisko
Gatunek związany z siedliskami wilgotnymi i zasobnymi w węglan wapnia: odsłonięciami gytii wapiennej, torfowiskami niskimi, miejscami wysięku wód podziemnych bogatych w wapń. Występuje w zbiorowiskach młak niskoturzycowych ze związku Caricion davallianae.
Rozmieszczenie geograficzne
Marzyca czarniawa jest gatunkiem kosmopolitycznym (Zając, Zając 2009). Występuje w Europie Zachodniej i Południowej, południowo-zachodniej Azji, Afrycie i w obu Amerykach. W Europie Środkowej ma dość liczne rozproszone stanowiska. W Polsce osiąga wschodnią granicę Europejskiego zasięgu (Sotek i in. 2014).
Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie
Występuje przede wszystkim w północno-zachodniej części Polski, zwłaszcza w obrębie Pojezierza Myśliborskiego. Na Lubelszczyźnie ma swoje najbardziej na wschód Polski wysunięte stanowisko. Rośnie na torfowisku kopułowym w dolinie Sieniochy koło Komarowa-Osady (Sotek i in. 2014, Michalczuk 2012 – inf. ustna).
Liczebność populacji
Liczebność populacji na stanowisku w Komarowie szacowane jest na ok 100 kęp.
Zagrożenia i wskazania ochronne
Głównym zagrożeniem dla marzycy czarniawej jest zmiana stosunków wodnych, zbyt długa stagnacja wód powierzchniowych lub, co się zdarza częściej, nadmierne przesuszenie. Bardziej bezpośrednim zagrożeniem jest także ekspansja trzciny pospolitej Phragmites australis i trzęślicy modrej Molinia caerulea. Dla zachowania gatunku należy prowadzić monitoring stanowiska, i w razie konieczności podejmować działania zabezpieczające właściwe dla marzycy czarniawej stosunki wodne oraz ograniczające ekspansję gatunków konkurencyjnych i gromadzenie się nadmiernej ilości martwej materii organicznej (wojłoku).
Źródła informacji
Informacja ustna od:
Wiaczesław Michalczuk
Dane publikowane:
Sotek Z. Waloch P., Janukowicz M. 2014. Schoenus nigricans L. Marzyca czarniawa. w: Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. (red.) Polska Czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, IOP PAN Kraków, s. 689-691.
Zając M., Zając A. 2009. Elementy geograficzne rodzimej flory Polski – The geographical elements of native flora of Poland. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ.
