
Nazwa polska: obuwik pospolity
Nazwa łacińska: Cypripedium calceolus L.
Rodzina: Orchidaceae – storczykowate
Status i ochrona prawna:
Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: NT
Kategoria zagrożenia w Polsce: VU
Kategoria zagrożenia na Świecie: LC
Dyrektywa siedliskowa – Załącznik II (kod 1902)
Konwencja berneńska: tak
Ochrona prawna: ochrona ścisła
Siedlisko
Obuwik pospolity występuje zawsze na glebach bogatych w węglan wapnia. Rośnie w widnych lasach: grądach, buczynach, świetlistych dąbrowach, a nawet w borach mieszanych oraz zaroślach, często z jałowcem pospolitym, i murawach kserotermicznych.
Rozmieszczenie geograficzne
Gatunek ten spotykany jest od środkowej Europy po centralną i wschodnią Azję. Występuje też w Ameryce Północnej. Reprezentuje cyrkumborealny element geograficzny (Zając, Zając 2009).
Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie
W Polsce stanowiska obuwika zlokalizowane są w pasie Pojezierzy Bałtyckich na północy oraz w na południu w pasie Wyżyn, w Karpatach i Sudetach. W środkowej części kraju jest spotykany rzadko na pojedynczych stanowiskach. Na Lubelszczyźnie występuje przede wszystkim na Wyżynie Lubelskiej z Roztoczem i na Polesiu Wołyńskim.
Liczebność populacji
Liczebność populacji obuwika na stanowiskach zlokalizowanych na Lubelszczyźnie waha się kilku do kilkuset osobników. Są stanowiska, gdzie obuwik występuje obficie, jednak na przestrzeni ostatnich 50-60 lat zmniejszyła się liczba stanowisk, a na poszczególnych stanowiskach zmniejsza się także zasobność populacji.
Zagrożenia i wskazania ochronne
Obuwik pospolity z powodu efektownych kwiatów bywa zrywany, a całe rośliny wykopywane do ogródków. W miejscach występowania zanika z powodu pogarszających się warunków świetlnych, w zacienieniu osobniki wyrastają najczęściej pojedynczo nie tworząc kęp, nie kwitną i nie wydają nasion. W ostatnich latach obuwikowi szkodzą długotrwałe susze, szczególnie dotkliwe w okresie wiosennego wzrostu roślin w kwietniu i w maju. W celu zachowania gatunku, w miejscach jego występowania potrzebne są zabiegi ochrony czynnej poprawiające warunki świetlne.
Źródła informacji
Informacja ustna od:
Piotr Chmielewski, Wiaczesław Michalczuk
Dane publikowane:
Kucharczyk M., Bąba W., Kucharczyk H. 2014. Obuwik pospolity Cypripedium calceolus L. (W:) Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. (red.) Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Kraków, s. 739-741.
Piękoś-Mirkowa H., Mirek Z. 2006. Flora Polski. Rośliny Chronione. Multico Oficyna Wydawnicza. Warszawa, s. 254-255.