Nazwa polska: turzyca Buxbauma
Nazwa łacińska: Carex buxbaumii Wahlenb.
Rodzina: Cyperaceae – ciborowate, turzycowate
Status i ochrona prawna:
Kategoria zagrożenia na Lubelszczyźnie: EN
Kategoria zagrożenia w Polsce: EN
Ochrona prawna: ochrona ścisła
 |
Morfologia i biologia Roślina luźnokępkowa dorastająca 30-70 cm wysokości, wytwarzająca pełzające rozłogi. Łodygę ma wyraźnie trójkanciastą, górą szorstką, a u nasady z sieciowato postrzępionymi, czerwonoczarnymi pochwami. Liście sinozielone, szarozielone, płaskie, krótsze od łodygi. Najniższa podsadka liściasta, z uszkami lub krótką pochwą. Kłoski na szycie łodygi wzniesione, siedzące, najniższy na krótkiej szypułce. Kłosek szczytowy zwykle maczugowaty w górnej części, najwyżej do połowy długości kłoska, z kwiatami żeńskimi, u podstawy z kwiatami męskimi. Pozostałe kłoski, to kłoski żeńskie. Pęcherzyki jajowate wyraźnie unerwione, bladozielone, zakończone bardzo krótkim dzióbkiem z dwoma małymi odgiętymi na zewnątrz ząbkami. Słupki z trzema znamionami. Przysadki nieco asymetryczne, sztyletowato zaostrzone, ciemnoczerwonobrązowe z jasną smugą na grzbiecie i brodawkami wzdłuż nerwu głównego. |
Siedlisko
Turzyca Buxbauma występuje na wilgotnych łąkach, brzegach cieków i zbiorników wodnych, zwłaszcza na torfach niskich, na podłożu kredowym. Rzadko spotykany w zbiorowiskach młak niskoturzycowych i łąk trzęślicowych.
Rozmieszczenie geograficzne
Gatunek cyrkumborealny, występuje w chłodnych rejonach północno-zachodniej i środkowej Europy, w środkowej części Azji oraz w Ameryce Północnej.
Występowanie w Polsce i na Lubelszczyźnie
W Polsce turzyca Buxbama występuje na Polesiu i na rozproszonych stanowiskach w środkowej i północnej części kraju, m.in. w Wigierskim Parku Narodowym, w Puszczy Białowieskiej i w Puszczy Bolimowskiej. Na Lubelszczyźnie podawana z Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego oraz z torfowisk węglanowych w okolicach Chełma.
Liczebność populacji
Populacje na torfowiskach chełmskich są obfite, turzyca Buxbauma tworzy zwarte płaty, opisywane jako zespół Caricetum buxbaumii (klasa Phragmitetea).
Zagrożenia i wskazania ochronne
Turzycy Buxbauma zagraża sukcesja naturalna oraz zmiany stosunków wodnych na jej siedliskach. Turzyca ustępuje wobec bardziej okazałych roślin zielnych (zwłaszcza trzęślicy modrej i trzciny pospolitej) oraz krzewów. Ponadto populacje turzycy Buxbauma osłabiane są przez pasożytnicze grzyby Anthracoidea buxbaumii Kukkonen, które tworzą czarne skupienia zarodników w jej kwiatostanach żeńskich. W celu zachowania gatunku konieczne jest utrzymanie odpowiednich stosunków wodnych oraz ekstensywnego użytkowania łąk.
Źródła informacji
Informacja ustna od:
Dane publikowane:
Sotek Z. 2014. Carex buxbamii Wahlenb. Turzyca Buxbauma w: Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. (red.) Polska Czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, IOP PAN Kraków, s. 725-727.
Wołczańska A., Cwener A., Wójciak H. 2016. Addendum to the mycobiota of smut fungi in Poland, Acta Mycologica Acta Mycol. 2016;51(1):1072. http://dx.doi.org/10.5586/am.1072
Zając M., Zając A. 2009. Elementy geograficzne rodzimej flory Polski – The geographical elements of native flora of Poland. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ
http://www.poleskipn.pl/index.php/historia-i-przyroda/flora/104-flora
